Inleiding

Een maand geleden heb ik een artikel geschreven over hoe we de darmflora kunnen ondersteunen met voeding na een antibioticakuur. In dit artikel ga ik het ook hebben over de darmflora, maar dan bij zuigelingen. 

Zoals eerder aangehaald, zijn er bij de geboorte nog geen bacteriën in de darmen van een baby. Tijdens de geboorte komt de baby in contact met bacteriën en vanaf dat moment begint de darmflora zich te ontwikkelen: een groot aantal verschillende soorten bacteriën die in de darmen samenleven. Het merendeel van deze bacteriën is gunstig voor de baby.  

Bij het bereiden van flesvoeding haalt men telkens aan dat het belangrijk is om hygiënisch te werken. Baby’s zijn immers erg vatbaar voor infecties; hun immuunsysteem is nog volop in ontwikkeling. Daarnaast zijn ze nog maar aan weinig nieuwe omgevingen en micro-organismen blootgesteld. Tijdens de zwangerschap krijgen baby's antilichamen van hun moeder ("antilichamen" zijn de stoffen waarmee ons immuunsysteem ons beschermt tegen bijv. slechte bacteriën). De antilichamen die baby’s van hun moeder krijgen, blijven echter niet voor altijd in het lichaam aanwezig en bieden daarom geen langdurige bescherming. Het kost tijd voor het immuunsysteem van de baby zelf voldoende antilichamen leert aan te maken.

Flesvoeding is een ideale voedingsbodem voor ziekteverwekkende bacteriën. Daarom is het belangrijk hier proper mee te werken: op onze site hebben we een handig stappenplan staan, waar je kunt lezen hoe je flesvoeding hygiënisch kunt klaarmaken.

Antibiotica bij zuigelingen

Baby’s zijn vatbaarder voor ziektes, omdat hun immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld is. Dit resulteert er dan ook vaak in dat ze infecties oplopen en hiervoor een antibioticakuur krijgen. Hoewel antibiotica van levensbelang kunnen zijn om infectieziektes te behandelen, maken antibiotica vaak geen onderscheid tussen goede en slechte bacteriën. Hierdoor gaan tijdens een antibioticakuur ook veel van de goede bacteriën verloren, wat aanleiding kan geven tot verschillende ongewenste effecten, zoals verteringsongemakken en diarree. Dit willen we natuurlijk vermijden bij onze kleintjes.

Eens dat er een bacteriële infectie is, zal voeding weinig uithalen om de infectie onder controle te krijgen; dan kunnen we vaak niet anders dan antibiotica gebruiken. Het voorkomen van infectieziektes is dan ook ons voornaamste doel. Zoals we in dit artikel verder uiteen zullen zetten, kunnen we met voeding heel wat doen om infectieziektes bij zuigelingen te voorkomen. Hier gaan we specifiek in op flesvoeding die verrijkt is met probiotica.

Probiotica

Probiotica zijn levende micro-organismen, zoals bacteriën en gisten, die gunstige effecten hebben op onze eigen gezondheid. Deze micro-organismen worden vaak aangeduid als "goede" of "vriendelijke" bacteriën, omdat ze juist een positieve invloed hebben op lichaam, in tegenstelling tot de “slechte” bacteriën, die ons ziek kunnen maken.

De meest voorkomende probiotica zijn bacteriën die afkomstig zijn uit de Lactobacillus- en Bifidobacterium-families. Oudere kinderen en volwassenen nemen deze probiotica op uit gefermenteerde voedingsproducten, zoals yoghurt, zuurkool en kimchi. Een baby krijgt zo goed als het eerste halfjaar enkel borstvoeding of flesvoeding. Bij zuigelingen die borstvoeding krijgen wordt er probiotica doorgegeven van moeder op kind[1]. Ook in moedermelk zien we vooral Lactobacillus en Bifidobacterium terug, met de hoogste concentratie van deze goede bacteriën in het colostrum: de melk die de moeder geeft in de eerste paar dagen na een bevalling. 

Probiotica in flesvoeding

Uit verschillende onderzoeken naar probiotica in zuigelingenvoeding blijkt dat het gebruik ervan voordelen kan hebben voor de gezondheid en het welzijn van zuigelingen. In een studie uit 2014 [2] werd vastgesteld dat op de leeftijd van 3 maanden kinderen die flesvoeding met probiotica kregen, minder lang huilden, minder vaak regurgiteerden (eten dat terug uit de mond vloeit) en een meer regelmatige ontlasting hadden, in vergelijking met zuigelingen die flesvoeding zonder probiotica kregen.

Een ander onderzoek uit 2005 [3] vergeleek de gezondheidseffecten van flesvoeding verrijkt met twee verschillende probiotische stammen, Bifidobacterium lactis en Lactobacillus reuteri, met die van een flesvoeding zonder probiotica. Zuigelingen die flesvoeding met één van deze twee probiotische stammen kregen, hadden minder koortsepisodes, minder diarree en waren over het algemeen korter ziek, in vergelijking met de zuigelingen die flesvoeding zonder probiotica kregen. Bij de groep van zuigelingen die de flesvoeding met Lactobacillus reuteri kregen, zag men bovendien een afname van het aantal dagen met koorts, het aantal bezoeken aan het ziekenhuis, afwezigheid in de kinderopvang en voorschriften voor antibiotica.

Een recente studie uit 2023 [4] onderzocht de effecten van probiotica op de darmgezondheid en darmflora van zuigelingen. De groep van zuigelingen die een flesvoeding met probiotica kregen, vertoonde een toename van het aantal gezondheidsbevorderende bacteriën en een betere samenstelling van de darmflora, in vergelijking met de groep van zuigelingen die een flesvoeding zonder probiotica kregen. Deze resultaten tonen aan dat probiotica kunnen helpen bij een gunstige ontwikkeling van de darmflora, waardoor deze bij flesgevoede zuigelingen meer lijkt op die van borstgevoede zuigelingen. 

Praktische aanbevelingen

Hierboven hebben we verschillende onderzoeken [2-4] aangehaald, die suggereren dat flesvoeding met probiotica gunstig is voor de gezondheid van zuigelingen. De belangrijkste punten hebben we samengevat in de onderstaande infographic:

In vergelijking met zuigelingen die een flesvoeding zonder probiotica krijgen, zouden zuigelingen die een flesvoeding met probiotica krijgen:

• Minder lang huilen.
• Minder vaak eten laten terugvloeien (regurgiteren).
• Een meer regelmatige ontlasting hebben.
• Minder koorts hebben.
• Minder diarree hebben.
• Korter ziek zijn.
• Minder vaak antibiotica nodig hebben.
• Betere samenstelling van darmflora hebben.

In de keuze voor een flesvoeding voor je baby, raden wij daarom aan de voorkeur te geven aan een flesvoeding met probiotica. Op de Belgische markt zijn dit bijvoorbeeld de volgende producten: 

• Junéo Koe (1, 2 en 3).
• Junéo Geit (1, 2 en 3).
• Nestlé NAN Evolia (1, 2 en 3).
• Nestlé NAN Evolia hydrolysed protein (1 en 2).
• Nestlé NAN Optipro (1 en 2). 

Slot 

In dit artikel hebben we gezien wat probiotica is, wat het doet met de darmflora en hoe baby’s baat kunnen hebben bij een flesvoeding met probiotica. Tot slot vertaalden we de inzichten uit de literatuur naar een praktische aanbeveling in de keuze voor bepaalde flesvoedingen, die verkrijgbaar zijn op de Belgische markt. 

Bronnen 

1. Nikolopoulou, G., Tsironi, T., Halvatsiotis, P., Petropoulou, E., Genaris, N., Vougiouklaki, D., Antonopoulos, D., Θωμάς, Α., Tsilia, A., Batrinou, A., Tsakali, E., Van Impe, J., & Houhoula, D. (2021). Analysis of the major probiotics in healthy women’s breast milk by realtime PCR. factors affecting the presence of those bacteria. Applied sciences, 11(20), 9400. https://doi.org/10.3390/app11209400
2. Indrio F, Di Mauro A, Riezzo G, et al. Prophylactic use of a probiotic in the prevention of colic, regurgitation and functional constipation: a randomized clinical trial. JAMA Pediatr 2014;168:288-33.
3. Weizman, Z., Asli, G., & Alsheikh, A. (2005). Effect of a probiotic infant formula on infections in child care centers: Comparison of two probiotic agents. Pediatrics, 115(1), 5–9. https://doi.org/10.1542/peds.2004-1815
4. Eor, J. Y., Lee, C. S., Moon, S. H., Cheon, J. Y., Pathiraja, D., Park, B., Shin, M., Kim, J., Kim, S., Noh, Y., Kim, Y., Choi, I. G., & Kim, S. H. (2023). Effect of Probiotic-Fortified Infant Formula on infant gut health and microbiota modulation. Food Science of Animal Resources, 43(4), 659–673. https://doi.org/10.5851/kosfa.2023.e26